As nuk është konfirmuar dhe as nuk është mohuar rekrutimi i vullnetarëve nga grupi Wagner në rajon

Redaksia
Publikuar nga Redaksia 24 Shkurt, 2023 19:10

As nuk është konfirmuar dhe as nuk është mohuar rekrutimi i vullnetarëve nga grupi Wagner në rajon

Wagner Group është një kompani private ushtarake me lidhje të forta me qeverinë ruse, në pronësi të Yevgeny Prigozhin, i quajtur “kuzhinieri i Putinit” sepse restorantet e tij janë të preferuarat e Putinit. Një figurë tjetër domethënëse e Wagner është Dmitry Utkin, një ish-anëtar i forcave speciale të GRU – shërbimi i inteligjencës ushtarake ruse. Wagner është vendi ku është prania ushtarake e Rusisë, por që vepron në heshtje, përfshirja e të cilit mohohet nga qeveria ruse. Përmendja intensive e Grupit Wagner në Serbi filloi në dhjetor 2022, kur u shfaqën lajme për disa vullnetarë serbë që tashmë po trajnoheshin për të luftuar në Ukrainë. Një mural që feston Wagnerin u zbulua në qendër të Beogradit më 14 janar. Në të njëjtën kohë, mediat publikuan informacione të pakonfirmuara se në kryeqytetin e Serbisë u hap një qendër kulturore e grupit Wagner.

Shkruan: Vesna Kolovska

Grupi paraushtarak Wagner, përmes një reklame me pagesë që u shfaq më 5 janar në portalin në gjuhën serbe Russia Today Balkan, bëri thirrje për rekrutimin e të gjithë vullnetarëve potencialë nga Serbia në luftën në Ukrainë.

Nën titullin “Wagner reklamon për vullnetarë, kushtet janë më shumë se joshëse”, postimi përmbante detaje të kushteve të kohës së luftës, të ardhurave dhe trajnimit. Reklama, e cila sipas mediave serbe shkaktoi një sërë reagimesh, shumë shpejt u zhduk nga faqja e RT Balkan.
Presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, në një intervistë për televizionin kombëtar “Happy”, ka komentuar me zemërim këtë njoftim.

Pse ju nga Wagner ftoni dikë nga Serbia kur e dini se është kundër rregullave tona?!, ka reaguar Vuçiq, duke kujtuar ligjin e vitit 2015, me të cilin çdo pjesëmarrje në ushtritë e huaja konsiderohet krim.

Ky reagim pasoi një sërë ngjarjesh, pas të cilave në disa raste u ngrit pyetja – ku në Serbi dhe në rajon vepron grupi Wagner, veprimtaria paraushtarake e të cilit është konfirmuar në frontin ukrainas, por edhe në Afrikë dhe në disa vende të tjera?

Wagner Group është një kompani private ushtarake me lidhje të forta me qeverinë ruse, në pronësi të Yevgeny Prigozhin, i quajtur “kuzhinieri i Putinit” sepse restorantet e tij janë të preferuarat e Putinit. Një figurë tjetër domethënëse e Wagner është Dmitry Utkin, një ish-anëtar i forcave speciale të GRU – shërbimi i inteligjencës ushtarake ruse. Wagner është vendi ku është prania ushtarake e Rusisë, por që vepron në heshtje, përfshirja e të cilit mohohet nga qeveria ruse. Disa muaj pas fillimit të luftës në Ukrainë, në shtator 2022, Wagner deklaroi publikisht se ishte themeluar për të “mbrojtur interesat e Rusisë”.

Në disa vende afrikane, ata madje janë përpjekur pa sukses të organizojnë fushata politike dhe iniciativa lobimi.

Qendra “Wagner” në Beograd

Përmendja intensive e Grupit Wagner në Serbi filloi në dhjetor 2022. Më pas u përhap lajmi për disa vullnetarë serbë që tashmë po trajnohen për të luftuar në Ukrainë. Një mural që feston Wagnerin u zbulua në qendër të Beogradit më 14 janar. Në të njëjtën kohë, mediat publikuan informacione të pakonfirmuara se në kryeqytetin e Serbisë është hapur një qendër kulturore e grupit Wagner.

Bëhet fjalë për qendrën kulturore dhe informative ruso-serbe për miqësi dhe bashkëpunim “Shqiponjat”. Por, kreu i supozuar i “Shqiponjave”, Aleksandar Lisov, i ka mohuar informacionet për hapjen e qendrës në Serbi. Ai deklaroi se qendra e tij funksionon vetëm në Shën Petersburg, ku grupi Wagner siguroi ambiente për këtë organizatë. Edhe pse Qendrës Ruso-Serbe “Shqiponjat” iu dhanë ambientet e Wagner-it pa pagesë, Lisov pretendon se Wagner “nuk po i ndihmon aspak” në mbledhjen e informacionit për liberalët rusë në Serbi dhe se “Shqiponjat”, “po e bëjnë atë vetëm”.

Përveç përdorimit të lokaleve, ne nuk kemi asnjë bashkëpunim tjetër me ta (Wagner) – as financiarisht dhe as në përgjithësi, pohon Lisov.

Bashkëpunimi serbo-rus përmes Wagner

Lajmi për hapjen e qendrës në Beograd doli pasi lideri i organizatës së “Frontit Kombëtar” ultra të djathtë serb, Damjan Knezheviq, u kthye nga një vizitë në shtabin e ushtrisë së Wagnerit në Shën Petersburg.

Knezevic, u shfaq në videon informuese për vizitën e Wagner. Ai foli për mbështetjen dhe ndihmën nga Rusia

Ne duhet të shprehim mbështetjen tonë për Rusinë, por është gjithashtu një pjesë e madhe e mbështetjes sonë për Serbinë. Ne duhet të sigurojmë bashkëpunimin dhe ndihmën më të madhe të mundshme nga Federata Ruse. Kjo është edhe ndihmë e ushtrisë ruse në rast të një konflikti në Kosovë, tha Knezheviq.

Pas vizitës së tij, në Kosovë shpërthyen tensione dhe barrikada dhe Knezheviq organizoi një protestë mbështetëse, duke u bërë thirrje serbëve jo vetëm nga Serbia, por edhe nga Bosnja dhe Mali i Zi, të mblidhen në pikën kufitare të Kosovës në Jarinje më 18 dhjetor. Protesta u organizua me sloganin “Lutuni Zotit dhe rrini pas Rusisë”. Mediat kosovare raportuan se kishin pikasur shenja të grupit Wagner së bashku me flamurin rus. Videoja e asaj proteste është publikuar nga grupi Wagner në kanalin e tij Telegram me një koment:

Aksioni patriotik në Beograd pas përkeqësimit të situatës në Kosovë.

Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, në një intervistë për Telegrafin londinez ka paralajmëruar se mercenarët e grupit rus Wagner bashkëpunojnë me forcat paraushtarake serbe për të kontrabanduar armë dhe uniforma ushtarake pa emblema në Kosovë. Osmani thotë se ky operacion synon të krijojë terrenin për një sulm të mundshëm hibrid nga Serbia për të marrë nën kontroll territorin e Kosovës.

Më parë, ministri i Sigurisë së Bosnjë-Hercegovinës, Selmo Cikotic, në një deklaratë për Radio Evropa e Lirë (REL) më 9 janar, konfirmoi se të dhënat e inteligjencës tregojnë praninë e grupit Wagner në atë zonë.

Megjithatë, Vuk Vuksanoviq nga Forumi i Sigurisë në Beograd, i pyetur nga Vërtetmatës për praninë e Wagnerit në rajon, thotë se për këtë ka folur edhe kryeministri i Kosovës, Albin Kurti.

Megjithatë, ne pamë vetëm disa të djathtë të veshur me kapele Wagner. Prishtina po e përdor këtë vetëm me shpresën që ta paraqesë Beogradin si ndërmjetës para Moskës për të fituar potencialisht favorin e Perëndimit në dialogun ndërmjet Beogradit dhe Prishtinës. Në Maqedoni për momentin nuk shoh prova apo indikacione për praninë e këtij grupi, është përgjigjur Vuksanoviq.

Vuksanoviq: Nuk ka prezencë masive të Wagner-it

Ai beson se nuk mund të flitet për një prani masive. Siç thotë ai, në Beograd u shfaqën murale, të djathtët të cilët vizituan selinë e tyre në Rusi dhe për një reklamë “të maskuar si një tekst mediatik që duhej të tërhiqej, me shumë gjasa si pasojë e ndërhyrjes me dyer të mbyllura nga dikush nga presidenca serbe”.

Në lidhje me rekrutimin e mundshëm të individëve në fushën e betejës në Ukrainë apo në vend tjetër, ai thotë se ky është gjithmonë një problem për shërbimet vendore të sigurisë, por shton se mercenarë nga këto zona do të ekzistojnë gjithmonë

Deri më tani, duket se Wagner dëshironte të trembte potencialisht komunitetin rus në Serbi nga të qenit kritik ndaj qeverisë ruse, por më e rëndësishmja, të promovonte veten si një formacion global i rëndësishëm. Do të ishte një rrezik i madh për vende si Serbia që të përpiqeshin të organizonin rrjete politike dhe fushata siç u përpoqën në Afrikë, gjë që në Serbi, ku ka simpati për Rusinë në opinionin publik, do të ishte problem për qeverinë serbe nëse do të përpiqej të kthehej shumë drejt Perëndimit. Kjo është ende në sferën e teorisë, pasi nuk ka asnjë tregues se ata aktualisht kanë fuqinë për ta bërë këtë dhe elitat lokale nuk do ta lejonin këtë. Ata nuk do ta lejonin këtë as për shkak të kërcënimit që do të paraqiste për ta, as për shkak se duan të tërheqin presionin nga Perëndimi, analizon Vuksanoviq.

A është Republika e Maqedonisë së Veriut në hartën e Wagner-it?

Prania e grupit Wagner në Maqedoni është margjinale, është mendimi i profesorit të Akademisë Ushtarake, Metodi Haxhi Janev. Vlerësimi është i njëjtë edhe për rekrutimin e mundshëm të vullnetarëve nga Maqedonia, të cilët do të luftonin në anën e Rusisë në Ukrainë.

Mendoj se nuk ka prezencë dhe shumë të ngjashme, pasi me dezinformata, Beogradi, Podgorica dhe Banja Luka janë pishinat ku kjo mbështetje është më e madhe. Nëse do të kishte qytetarë maqedonas që do të rekrutoheshin atje ose tashmë janë rekrutuar (edhe pse nuk përjashtohet përmes Bullgarisë apo vendeve të tjera për shkak të gjithë liberalizimit dhe globalizimit), ndoshta do të ishte prej aty, vlerëson profesori Haxhi Janev.

Për të një çështje e rëndësishme është rezistenca e shoqërisë maqedonase ndaj këtyre proceseve, të cilat ai i konsideron shumë të vogla.

Ne kemi gjëra shumë më serioze ku rezistenca ose do të thosha elasticiteti i sistemit prishet dhe për këtë kategori rreziku nuk besoj se kemi ndonjë mësim të nxjerrë nga rasti i ISIS. Merrni sulmet kibernetike, kërcënimet hibride dhe të ngjashme, së bashku me valën e luftëtarëve që dikur u nisën për në ISIS dhe do të shihni se asnjë protokoll specifik nuk mund të identifikohet në sistemin e përgjithshëm të menaxhimit të krizave që do të funksiononte për të parandaluar ose penguar dukuri të tilla. Nëse ka një fenomen të tillë, ata me shumë gjasa janë ujqër të vetmuar, të cilët ose janë rekrutuar në internet, përmes një prej kanaleve të mediave sociale ose përmes qelizave të jehonës dhe forumeve të portalit, sipas Haxhi Janev.

Në kohën e ndryshimeve intensive gjeopolitike në rajon, situata në Kosovë, kur shefi i shtetit maqedonas i cilëson si luftë hibride raportet e përditshme të bombave të vendosura, Prigozhin bëri të ditur se ato nuk operojnë në rajon.

Wagner nuk punon në Serbi dhe nuk ka kontakte në atë vend. Thashethemet për bashkëpunimin e Wagner me Serbinë janë krejtësisht të pabaza, ka thënë shërbimi i Yevgeny Prigozhin në rrjetin social Telegram.

Avokati i Beogradit Çedomir Stojkoviç, grupi Oktobar dhe shoqatat partnere të ukrainasve dhe rusëve akuzuan grupin Wagner për rekrutimin e qytetarëve serbë për të marrë pjesë në pushtimin rus të Ukrainës. Ata ngritën kallëzim penal kundër ambasadorit rus në Serbi, drejtorit të Agjencisë së Informacionit të Sigurisë (BIA) dhe kundër njerëzve të organizatës së krahut të djathtë Patrulla popullore, e cila mbështet grupin paraushtarak rus Wagner.

Pra gjërat janë shumë të qarta. Grupi Wagner u themelua për të mobilizuar njerëzit jashtë vendit, përtej kufijve të Rusisë. Ky është fakti i parë dhe i dyti është se qytetarët e Serbisë janë rekrutuar për të luftuar. Nuk ka dyshim se Wagner është aktiv në Beograd dhe Serbi dhe se po i mobilizon qytetarët e tij dhe nuk ka dyshim se janë të përfshirë edhe anëtarë të caktuar të trupit diplomatik, tha Stojkoviq.

Prokuroria e Lartë Publike në Beograd hodhi poshtë akuzat penale, duke vlerësuar se “pretendimet bazohen në pretendime të pabazuara dhe në një sërë supozimesh”.


Ky artikull është përgatitur në kuadër të projektit Promovimi i qasjes në lajme të besueshme për të luftuar dezinformatat, i zbatuar nga Fondacioni Metamorfozis. Artikulli, i botuar fillimisht në Vërtetmatës, është mundësuar nga mbështetja e fondacionit jofitimprurës amerikan NED (National Endowment for Democracy). Përmbajtja e këtij artikulli është përgjegjësi e autorit dhe nuk pasqyron domosdoshmërisht pikëpamjet e Metamorphosis, NED ose bashkëpunëtorëve të tyre


Të gjitha komentet dhe vërejtjet në lidhje me këtë dhe artikujt e tjerë të Vërtetmatës-it, kërkesat për korrigjime dhe sqarime, si dhe sugjerimet për verifikimin e deklaratave të politikanëve dhe premtimeve të partive politike, mund t’i dorëzoni përmes këtij formulari

Redaksia
Publikuar nga Redaksia 24 Shkurt, 2023 19:10

Marketing Politik - Çmimore

Presidenciale | Parlamentare