Gjatë vitit 2022 do të kemi në tryezë perime dhe fruta më të shtrenjta, ndryshe nga ky vit. Kjo po bëhet gjithnjë e më e sigurt, përcjell FLAKA.
Për shkak të ndryshimeve klimatike, rritjes së çmimit të karburanteve dhe rritjes së çmimeve të ushqimeve në përgjithësi, ne do të paguajmë më shumë për fruta dhe perime vitin e ardhshëm. Kohët e fundit jemi dëshmitarë të një sërë rritjesh çmimesh, të cilat nuk do të kalojnë as ushqimet e prodhuara në vend. Arben Halili, kryetar i Qendrës për Bujqësi dhe Zhvillim të Qëndrueshëm Rural – CESARD, thotë se pemët dhe perimet do të shtrenjtohen dhe kjo është e pashmangshme, sepse vendi po përballet me thatësira.
“Prodhimi ynë është ad hoc, sezonal dhe i paplanifikuar. Ndryshe do të ishte nëse shteti do të kishte një strategji dhe do të planifikohej prodhimi, pra të prodhonte aq sa mund të thithë tregu. Kur mjetet bazë të prodhimit bëhen më të shtrenjta dhe ka lëndë djegëse, përgatitjet, çmimet e mbjelljes, fuqia punëtore, madje edhe çmimet e ushqimit do të rriten. Ajo që do të prodhohet do të jetë më pak, por do të jetë më e shtrenjtë”.
Lube Pampuleski nga Shoqata e Frutatarëve “Blagoj A. Kotlarovski” nga Resnja thotë se deri në Vitin e Ri mund të ketë rritje të çmimit të mollëve dhe thjesht blerja e mollëve nga 40 deri në 50 denarë për kilogram në Shkup, të jetë një gjë e së kaluarës. Ai shpjegon se tani çmimi i blerjes së mollëve është i ulët dhe varion nga 10 deri në 15 denarë, dhe ka njerëz që i ofrojnë pemishtet me qira ose shitje dhe për këtë arsye pret që çmimi i mollëve të rritet për 50 për qind në të ardhmen. Veç kësaj, si një faktor që godet këtë degë, përmend ndryshimin e klimës.
“Tani jemi në një fazë kritike dhe nëse bëhen kalkulime jemi të padobishëm. Disa njerëz nuk do të mund të vazhdojnë prodhimin dhe këtu luan rol kufiri i moshës, sepse bartës të aktivitetit janë personat rreth 60 vjeç. Lëndët e para janë të shtrenjta dhe njerëzit e moshës së mesme nuk duan ta bëjnë këtë punë”, tha Pampuleski.
Ai shpjegon se ushqimi që nuk gjendet në sasi të mjaftueshme në treg zakonisht ka një çmim.
“Çmimet e ushqimeve do të rriten minimalisht dhe problemi është se tek ne prodhimi është spontan. Ne nuk kemi sasi që të kënaqim tregun e një vendi të madh, Gjermanisë apo Suedisë, por prodhimi ynë zakonisht përfundon në Serbi dhe ajo që mbillet në parcela të vogla përfundon në tregjet lokale. Çmimet do të rriten minimalisht për konsumatorët dhe fermeri për fat të keq nuk do të jetë më i pasur, sepse në fillim do të ketë kosto më të larta”, thotë një ekonomist dhe ish-fermer nga Gjevgjelia.
Risto Vellkov, fermer nga Strumica, tha se farat dhe plehrat janë më të shtrenjta, kurse fuqia punëtore po zvogëlohet dhe sipas këtyre rrethanave, kulturat e hershme perimore duhet të shtrenjtohen.
“Në fund oferta dhe kërkesa do ta përcaktojnë çmimin, edhe pse sipas rritjes së çmimit të lëndëve të para, produktet duhet të jenë më të shtrenjta. Ne nuk kemi fuqi punëtore dhe aftësia për punë e një personi në të 20-at dhe të 60-at nuk është e njëjtë”, tha Vellkov.
Ai shton se koha do të tregojë nëse dhe sa do të kushtojnë perimet. FLAKA
