Nga protestat drejt organizimit politik – rruga e shqiptarëve në Maqedoni

Autor: Zudi Xhelili, analist politik dhe ish-deputet

Në politikë, shqiptarët në Maqedoni hynë përmes protestave – duke kërkuar përmbysjen e sistemit komunist-diktatorial dhe kalimin në një rend demokratik-liberal. Ishte një lëvizje e natyrshme për një popull që kërkonte barazi dhe dinjitet në një shtet ku për dekada kishte qenë i margjinalizuar.

Qëllimi fillestar ishte i qartë: ndërtimi i një shoqërie ku shqiptarët të gëzonin të drejta të barabarta me popujt e tjerë të ish-Jugosllavisë. Protestat, të mbështetura gjerësisht nga masa shqiptare, ishin shprehje e revoltës kolektive, por njëkohësisht edhe një gur themeli për organizimin e mëtejshëm politik.

Pas shpërbërjes së Jugosllavisë dhe shpalljes së pavarësisë së Maqedonisë, shqiptarët e nisën nga fillimi. Diskriminimi nuk kishte marrë fund, por kësaj radhe rezistenca ishte më e organizuar – përmes një partie të fuqishme politike shqiptare. Përballja nuk ishte vetëm me strukturat shtetërore të dominuara nga maqedonasit, por edhe me disa shqiptarë që ishin bërë lojalë të regjimit dhe për këtë arsye etiketonin si “radikalë” bashkëkombësit e vet.

Sot, pas më shumë se katër dekadash, historia duket se përsëritet. Shumica e shqiptarëve, përmes votës, kërkojnë barazi të plotë dhe integrim të shpejtë në Bashkimin Evropian. Ndërkohë, pala tjetër, e mbështetur nga segmentë politikë dhe institucionalë, vazhdon të mbrojë “dinjitetin dhe identitetin” nga shtetet fqinje, por nuk heziton të ushtrojë padrejtësi ndaj shqiptarëve në vendin e vet – ndonëse ky komunitet është i dyti për nga numri dhe peshë në shoqërinë multietnike të Maqedonisë së Veriut.

Rruga e shqiptarëve në këtë shtet ka qenë e gjatë dhe e mbushur me sfida. Nga protesta në organizim, nga mbijetesa në përfaqësim, mbetet e domosdoshme ruajtja e unitetit politik dhe orientimi i qartë drejt së ardhmes evropiane.

Brenga e shqiptarëve sot është shteti dhe e ardhmja e tyre brenda tij.