Kamerat në Shkup zbulojnë problemet sociale: Automjete të paregjistruara masivisht

Driton Zenku, sociolog

Vendosja e kamerave të monitorimit në rrugët e Shkupit dhe konstaktimi se mbi 1,000 automjete ishin të paregjistruara brenda 12 orëve nuk është thjesht një problem administrativ apo ligjor; ajo ofron një pasqyrë të thellë mbi sjelljet sociale, ekonominë dhe perceptimin e qytetarëve ndaj shtetit.

1. Pasqyra e ekonomisë dhe standardit të jetesës

Numri i madh i automjeteve të paregjistruara shpesh lidhet me pamundësinë ekonomike të qytetarëve për të përmbushur kërkesat ligjore. Kjo tregon se:

• Shumë qytetarë nuk kanë mundësi të përballojnë tarifat për regjistrim.
• Ka një çrregullim në balancën midis kërkesave ligjore dhe aftësisë ekonomike të popullsisë, sidomos në qytetet ku standardi i jetesës është i ulët.

2. Mungesa e besimit dhe marrëdhënia me institucionet

Për shumë qytetarë, mosregjistrimi i automjeteve mund të reflektojë:

• Mungesë besimi tek autoritetet dhe perceptim se kontrollet janë arbitrare ose të motivuara politikisht.
• Ndjenja se sistemi është i vështirë për tu ndjekur dhe i papërshtatshëm për realitetin ekonomik të qytetarëve.

3. Normalizimi i shmangies së ligjit

Kur shumë njerëz shmangin regjistrimin, krijohet një normë sociale e tolerancës ndaj shkeljeve ligjore. Në këtë kontekst:

• Sjellja devijante bëhet pjesë e përditshmërisë.
• Individët ndihen më të lehtë të shkelin ligjin, sepse shikojnë se të tjerët po veprojnë njësoj.

4. Dallimet urbane dhe rurale

Që nga konstatimi i këtij numri në Shkup, mund të nxirret se problemi mund të jetë edhe më i madh në qytetet dhe vendbanimet rurale, ku qytetarët shpesh përballen me më pak mjete dhe shërbime administrative, si dhe më pak mundësi për regjistrim.

5. Shenja e një shteti të kontrollit dhe rregullës

Nga ana tjetër, kjo tregon edhe efektivitetin e teknologjisë së monitorimit dhe mundësinë e shtetit për të evidentuar fenomenet e fshehura. Një sistem i tillë:

• Shfaq fuqinë e shtetit për të zbatuar ligjin.
• Mund të shërbejë si mjet për të edukuar qytetarët mbi rëndësinë e respektimit të rregullave.