Librat shkollore – Shqiptarët nuk kërkojnë privilegje – kërkojnë të vërtetën

Opinion nga Driton Zenku

Kur fëmijëve u mësohet urrejtja: Enciklopedia, librat shkollorë dhe prodhimi industrial i paragjykimit ndaj shqiptarëve – pjesa vijuese…

Librat shkollore – Shqiptarët nuk kërkojnë privilegje – kërkojnë të vërtetën

Kur gabimet nuk janë rastësi, por riprodhohen në libra të ndryshëm dhe për vite me radhë, përgjegjësia nuk është vetëm e autorëve individualë. Ajo është institucionale:

akademikët dhe profesorët maqedonas që hartojnë, recensojnë dhe miratojnë librat janë pjesë e sistemit që prodhon narrativë të njëanshme;

institucionet shtetërore dhe komisionet e kurrikulave nuk bëjnë kontroll real, duke lejuar që libri me fyerje dhe deformime të përdoret për vite;

organizatat arsimore dhe institucionet shkencore që nuk ndërhyjnë, përforcojnë të njëjtin model, duke i dhënë legjitimitet gabimeve.

Ky nuk është thjesht problem akademik. Ky është problem politik, ideologjik dhe kombëtar, sepse prek identitetin, dinjitetin dhe njohjen historike të një populli të tërë.

Zgjidhjet e domosdoshme: Për të ndalur këtë cikël të deformimit dhe paragjykimit, janë të domosdoshme këto hapa konkretë:

Rishikim i plotë i librave problematikë
Tërheqje e menjëhershme e çdo teksti që përmban fyerje, stereotipe, zhdukje të shqiptarëve ose falsifikime historike dhe gjeografike.

Komisione multietnike dhe profesionale
Përbërja e komisioneve që hartojnë dhe recensojnë librat duhet të përfshijë historianë, gjeografë, gjuhëtarë dhe pedagogë shqiptarë dhe ndërkombëtarë. Vetëm një përbërje e tillë garanton neutralitet akademik dhe respekt për fakte.

Përgjegjësi ligjore dhe profesionale
Autorët dhe recensentët e librave që përmbajnë fyerje duhet të mbajnë përgjegjësi profesionale, dhe institucionet duhet të krijojnë mekanizma monitorimi që pengojnë riprodhimin e gabimeve.

Reforma e edukimit dhe trajnimi i mësuesve
Nuk mjafton të ndryshohen librat. Mësuesit duhet të trajnohen për qasje multietnike dhe objektive, që të ndërtojnë kulturë respekti dhe njohjeje të ndërsjellë te fëmijët.

Transparencë dhe pjesëmarrje qytetare
Publikimi i listës së librave dhe i materialeve të aprovuar duhet të jetë transparent. Prindërit dhe organizatat qytetare duhet të kenë mundësi të ndjekin dhe kritikojnë procesin.

Maqedonia e Veriut nuk mund të ndërtojë një shoqëri të drejtë dhe paqësore nëse fëmijët mësojnë histori të shtrembëruar, gjeografi të manipuluar dhe paragjykime etnike. Përgjegjësia nuk është thjesht e autorëve – ajo është institucionale.

Ndryshimi kërkon veprim të menjëhershëm: libra të rinj, komisione të balancuara, mësues të trajnuar dhe përgjegjësi për gabimet e së kaluarës. Vetëm kështu mund të ndërtohet një shoqëri ku të gjitha komunitetet njihen dhe respektohen, dhe ku fëmijët shqiptarë nuk ndihen më si të huaj në vendin e tyre.

Vijon ditën e enjte…