Jo gjithmonë krim – shpesh mbijetesë

Driton ZENKU

Aspekti sociologjik i kësaj ngjarjeje lidhet me disa fenomene sociale dhe strukturore më të thella që tejkalojnë vetë aktin e transportit ilegal të druve.

Transporti dhe shitja e paligjshme e druve të zjarrit shpesh lidhet me mungesën e alternativave ekonomike në zonat rurale si Bllaca apo Gornjani. Shumë qytetarë përfshihen në aktivitete të paligjshme jo si zgjedhje e parë, por si mënyrë për të mbijetuar në mungesë të punësimit formal dhe të ardhurave të qëndrueshme.

Nga pikëpamja sociologjike, akti i transportit ilegal të druve shpesh shihet nga kryesit jo si “krim”, por si një sjellje e “normalizuar”, e ndikuar nga perceptimi se autoritetet i ndëshkojnë më shumë të vegjlit sesa ata që përfitojnë në mënyrë sistematike nga shfrytëzimi i pyjeve në shkallë të gjerë. Kjo krijon një ndjesi padrejtësie dhe demotivon respektimin e ligjit.

Shfrytëzimi ilegal i pyjeve ka pasoja të mëdha mjedisore – erozion, ndryshim i klimës lokale, humbje biodiversiteti. Kjo ngjarje tregon edhe mungesën e edukimit mjedisor në komunitete të margjinalizuara, ku nevoja ekonomike e zë vendin e vetëdijes ekologjike.

Kur rastet e tilla raportohen vetëm si “arrestime”, pa ofruar zgjidhje për shkaqet themelore, krijohet përshtypja se shteti funksionon vetëm për të ndëshkuar, jo për të ndihmuar. Kjo cenon besimin në institucionet shtetërore dhe i shtyn njerëzit të kërkojnë rrugë alternative për të mbijetuar – përfshirë rrugë të paligjshme.

Personat e përfshirë në aktivitete të tilla shpesh stigmatozohen si “kriminelë të vegjël”, edhe pse janë produkt i një sistemi më të gjerë social-ekonomik që i ka përjashtuar nga mundësitë e barabarta. Ky margjinalizim mund të çojë në izolim social dhe cikël të përsëritur të paligjshmërisë.

Si përfundim, kjo nuk është thjesht një çështje policore. Është një tregues i qartë i sfidave të varfërisë rurale, boshllëqeve të shtetit social, mungesës së vetëdijes mjedisore dhe një sistemi që ende nuk i ka adresuar shkaqet strukturore të informalitetit dhe krimit të vogël. Një qasje më gjithëpërfshirëse dhe parandaluese është e nevojshme për të trajtuar rrënjët e këtij fenomeni.

Rubrika Socio Aspekt trajton ngjarjet nga këndvështrimi sociologjik. Autor është Driton Zenku, sociolog i diplomuar.