Truri ka uri për yndyrna të mira – ja si ta ushqeni siç duhet

Botuar nga Drin Zenku 9 Korrik, 2025 22:45

Në një epokë ku dieta shpesh ndjek trendet më shumë se shkencën, studimet e fundit na kujtojnë një të vërtetë të thjeshtë: truri ka nevojë për yndyrna të mira. Jo çdo yndyrë është armike e shëndetit – përkundrazi, omega-3 dhe omega-6 që gjenden në peshk, vaj ulliri, arra dhe avokado janë thelbësore për funksionimin e sistemit nervor qendror.

Çfarë thotë shkenca?

Studimi “Marrja e acideve yndyrore në dietë dhe shëndeti i trurit” (2024) zbuloi se mungesa e omega-6 rrit rrezikun për demencë (+30%), Parkinson (+42%) dhe sklerozë të shumëfishtë (+65%)
Imazhet magnetike tregojnë atrofi të hipokampusit dhe reduktim të lëndës së bardhë te personat me dietë të varfër në yndyrna të mira
Omega-3 zvogëlon stresin dhe inflamacionin, përmirëson plasticitetin sinaptik dhe ndihmon në fazat e hershme të Alzheimerit dhe Parkinsonit

Dietat që mbrojnë trurin:

Dieta DASH: rekomandon fruta, perime, drithëra të plota dhe pak yndyrna të ngopura
Dieta Mesdhetare: mbështetet në vaj ulliri ekstra të virgjër, peshk dhe bishtajore
Dieta MIND: përqendrohet në perime jeshile, manaferrat dhe yndyrnat e mira

Të treja ulin rrezikun e demencës deri në 25%, sipas studimeve të fundit.

Rreziku i dietave të gabuara

Shumë profesionistë shëndetësorë ende rekomandojnë ulje të tepërt të yndyrnave, veçanërisht te pacientët me hipertension apo mbipeshë. Kjo çon në mungesë të acideve yndyrore esenciale, duke rrezikuar shëndetin e trurit.

Në Itali, demenca prek 5% të personave mbi 65 vjeç dhe 1 në 3 mbi 85 vjeç, me Alzheimerin që përbën mbi gjysmën e rasteve. Familjet shpenzojnë mbi 40,000 euro në vit për kujdesin ndaj një të afërmi me Alzheimer – një barrë që pritet të rritet.

Flaka

Botuar nga Drin Zenku 9 Korrik, 2025 22:45

Shënim: Disa imazhe gjenden nga interneti, që konsiderohen të jenë në domenin publik. Nëse dikush pretendon pronësinë, ne do të citojmë autorin, ose, sipas kërkesës, do të heqim menjëherë imazhin.

Marrja e paautorizuar e teksteve dhe videove me të drejtë autoriale ose ndonjë përmbajtje të ngjashme pa pëlqimin paraprak me shkrim të Flaka Media do të konsiderohet shkelje e të drejtave autoriale dhe për këtë Flaka e ruan të drejtën të kërkojë kompensim përkatës monetar.Mosrespektimi dhe abuzimi i të drejtave autoriale dhe të drejtave simotër dënohet me ligj.Çdo marrje e paautorizuar, shfrytëzim, përdorim apo publikim i tekstit, fotografitë ose videot apo çfarëdo përmbajtje tjetër e ngjashme që paraqet pronësi të Flaka Media, pa pëlqim paraprak me shkrim nga redaksua, ndalohet rreptësisht dhe për të njëjtën paguhet kompensim përkatës financiar, për çka pronari ka të drejtë të nis procedurë përkatëse.Në rast të marrjes së teksteve autoriale dhe videove apo çfarëdo përmbajtje tjetër, në mënyrë të obligueshme nevojitet pëlqim paraprak nga Flaka Media dhe vendosje të linkut që do të çojë deri në web faqen e Flaka Media.