Flaka analizon: Shqipëria faktor stabiliteti dhe model veprimi në Ballkan – Mos e nënçmoni!

Më 17 dhjetor 1912, në pikën kulmore të rilindjes kombëtare shqiptare, qeveria e përkohshme e Ismail Qemalit hodhi themelet e një ndër elementët më të ndjeshëm të funksionalitetit shtetëror – shërbimin sekret. Me vendimin për krijimin e një “shërbimi të msheftë për viset e shkeluna të Shqipërisë”, nisi edhe historia institucionale e një prej gurthemelëve të sigurisë kombëtare – ajo e Shërbimit Informativ Shtetëror. Ky institucion i përkushtuar për mbrojtjen e interesave strategjike të kombit shqiptar, sot përbën një aktor kyç në rrjetin e sigurisë kombëtare, rajonale dhe ndërkombëtare.

SHISH nuk është më thjesht një strukturë e brendshme monitoruese e territorit të Shqipërisë. Sot ai vepron në koordinim me agjenci partnere ndërkombëtare, në linja të drejtpërdrejta bashkëpunimi me NATO-n, SHBA-në, dhe shërbime të tjera inteligjente në kuadër të aleancës euroatlantike. Fusha e tij e interesit përfshin jo vetëm territoret administrative të Republikës së Shqipërisë, por edhe viset e banuara historikisht nga shqiptarët në Ballkanin Perëndimor – një pozicionim ky i natyrshëm dhe i domosdoshëm, duke qenë se dinamika politike, etnike dhe e sigurisë në këto territore ndikon drejtpërdrejt në stabilitetin kombëtar.

Në kushtet e një përshkallëzimi të influencës ruse, serbe dhe kineze në rajon – të verifikuara edhe nga raportet e BE-së – është e kuptueshme që edhe institucionet shqiptare të sigurisë, përfshirë SHISH-in, janë të angazhuara në vëzhgim të thelluar të zhvillimeve në Maqedoninë e Veriut. Shqiptarët e këtij vendi janë pjesë e pandashme e trupit kombëtar, dhe për pasojë pjesë e pandashme e interesit strategjik të Shqipërisë.

Nuk është aspak rastësi që qeveria shqiptare ka mbajtur një qëndrim të rezervuar ndaj disa zhvillimeve politike në Shkup – që nga përbërja e qeverisë së re e deri te përpjekjet për devijim të influencës shqiptare në strukturat shtetërore të RMV-së. Vendimet politike të Tiranës shpesh burojnë jo nga sentimentalizmi etnik, por nga të dhëna konkrete operative që SHISH dhe partnerët ndërkombëtarë i sigurojnë në kohë reale. Prandaj, gjykimi i qasjeve të Ramës, Begajt apo të mëhershmëve si Meidani, pa kuptuar kompleksitetin e informacionit që ata kanë në dispozicion, është jo vetëm naiv, por shpeshherë i rrezikshëm.

Shqipëria sot nuk është më periferia ballkanike e pas viteve ’90. Është një vend në ekspansion diplomatik, ekonomik dhe gjeopolitik. Nëse nuk ka armë bërthamore, ka fuqinë e stabilitetit politik, bashkëpunimit me NATO-n dhe pozicionimit të saj në qendër të strategjisë euroatlantike në Ballkan. Kjo e bën Shqipërinë një faktor të patjetërsueshëm në të gjitha zhvillimet rajonale.

Për pasojë, shteti shqiptar nuk mund të trajtohet me përçmim, ironizim apo injorim, aq më pak nga individë apo subjekte që pretendojnë të përfaqësojnë interesat shqiptare në Maqedoninë e Veriut. Ata që e shohin Shqipërinë vetëm përmes lenteve të konjukturës politike të momentit, e kanë keqkuptuar tërësisht natyrën e shtetësisë moderne shqiptare.

SHISH është një institucion që flet pak – ose aspak – publikisht, por vepron shumë dhe në mënyrë vendimtare për sigurinë e kombit. Nëpërmjet tij, shteti shqiptar ruan dhe zhvillon doktrinën kombëtare të mbrojtjes që fillon me shqiptarët në Shqipëri dhe nuk përfundon përtej kufijve të saj shtetërorë. Ajo përfshin një kujdes të vazhdueshëm për shqiptarët në Kosovë, Maqedoninë e Veriut, Luginën e Preshevës, Mal të Zi, dhe diasporë – sepse kjo është natyra e pandashme e një kombi në ndërtim e sipër të vetes dhe të shtetësisë së vet të plotë.

Kritikët mund të thonë ç’të duan, por një Shqipëri e fortë – me shërbime inteligjente të fuqishme – është garanci edhe për shqiptarët jashtë kufijve. Dhe kjo nuk është vetëm një e drejtë kombëtare – është një detyrim historik, strategjik dhe kushtetues.