1 milion vite më parë i ftohti i madh i dëboi njerëzit e hershëm nga Evropa

Ky shkrim është përkthyer nga BBC

Një ngrirje e madhe e panjohur më parë për shkencën i dëboi njerëzit e hershëm nga Evropa për 200,000 vjet, por ata u përshtatën dhe u kthyen, tregon një studim i ri.

Sedimentet e oqeanit nga 1.1 milion vjet më parë tregojnë se temperaturat ranë papritur më shumë se 5 gradë Celsius, thonë shkencëtarët.

Ata thonë se paraardhësit tanë të hershëm nuk mund të mbijetonin pasi nuk kishin ngrohje apo rroba të ngrohta.

Deri më tani, konsensusi kishte qenë se njerëzit kishin ekzistuar në Evropë vazhdimisht për 1.5 milion vjet.

Dëshmi për ngrirjen e madhe gjenden në sedimentet në shtratin e detit në brigjet e Lisbonës, Portugali. Shtresat depozitohen çdo vit të cilat japin të dhëna për kushteet e detit të asaj periudhe. Ato përmbajnë gjithashtu kokrra poleni të cilat janë një e dhënë i vegjetacionit në tokë.

Studiuesit në Qendrën IBS për Fizikën Klimatike në Busan, në Korenë e Jugut, kryen simulime të modeleve kompjuterike duke përdorur të dhëna nga sedimentet. Ata zbuluan se temperaturat mesatare të dimrit ranë në shumë zona në Evropë shumë nën zero, madje edhe në Mesdheun ndryshe më të butë.

Një rënie e kësaj përmasash mund të mos duket shumë e rëndë sipas standardeve të sotme, ku shumica kanë qasje në ngrohje, veshje të ngrohta dhe ushqime, por nuk ishte kështu në atë kohë, sipas Prof Axel Timmermann, i cili është drejtor i grupit.

“Njerëzit e hershëm nuk ishin ende të përshtatur mirë për të përballuar kushte të tilla ekstreme,” tha ai. “Nuk ka asnjë provë të drejtpërdrejtë që ata mund të kontrollonin edhe zjarrin në këtë kohë. Prandaj, kushtet jashtëzakonisht të ftohta dhe të thata mbi Evropë dhe mungesa përkatëse e ushqimit, duhet të kenë sfiduar shumë mbijetesën njerëzore.”

Mbetjet më të vjetra të njohura njerëzore në Evropë datojnë rreth 1.4 milion vjet më parë dhe u gjetën nga ajo që sot është Spanja. Ata sugjerojnë se një specie e njerëzve të hershëm të njohur si Homo Erectus, e cila e kishte origjinën në Afrikë, kishte mbërritur në Evropë nëpërmjet Azisë jugperëndimore në atë kohë.

Profesori Chronis Tzedakis i Kolegjit Universitar të Londrës, i cili udhëhoqi kërkimin, iu drejtua ekspertëve në vendbanimet e hershme njerëzore për të parë nëse teoria se ngrirja i kishte shtyrë ata të largoheshin nga Evropa ishte vërtetuar nga provat fosile dhe arkeologjike.

Pas një rishikimi të plotë, ata zbuluan se kishte mbetje njerëzore që datojnë deri në 1.1 milion vjet më parë në Spanjë, më pas një hendek deri rreth 900,000 vjet më parë, periudhë prej së cilës mjete guri dhe gjurmë në argjilat e lashta janë gjetur në Happisburgh në Norfolk, Angli.

Për shkak të provave fosile që mungojnë, është e paqartë se çfarë speciesh njerëzish ishin në Happisburgh, por mbetjet e mëvonshme në pjesë të tjera të Evropës sugjerojnë se ata mund të kenë qenë një specie më e avancuar e quajtur Homo Antecessor.

Ngrirja e madhe kishte përfunduar në kohën kur njerëzit e hershëm ecnin në Happisburgh, por ishte ende ftohtë. Sipas Prof Nick Ashton i Muzeut Britanik, mendohet se ata njerëz të hershëm ishin përshtatur mjaftueshëm për të përballuar kushtet më të ftohta për të qenë në gjendje të vinin dhe të qëndronin në Evropë.

“Mund të ketë shkaktuar ndryshime evolucionare te njerëzit, të tilla si rritja e yndyrës së trupit si izolim, ose rritja e flokëve”, tha ai për BBC News.

“Mund të ketë çuar gjithashtu në zhvillime teknologjike si përmirësimi i aftësive të gjuetisë ose pastrimit dhe aftësive për të krijuar veshje dhe strehimore më efektive.”

Mund të kenë qenë këto përparime që i kanë mundësuar njerëzit të përballojnë periudhat pasuese të të ftohtit ekstrem dhe të pushtojnë vazhdimisht pjesë të Evropës që atëherë, sipas Prof Chris Stringer i Muzeut të Historisë Natyrore.

“Evropa ishte një laborator për përshtatjen njerëzore,” tha ai.

“Një specie më elastike u kthye në Evropë ose sepse mësuan se si të mbijetonin më mirë, ose ishte një specie tjetër që kishte sjellje më të sofistikuara që u mundësoi atyre të përshtateshin.”

Llojet Happisburgh të njerëzve mund të kenë evoluar në Neandertalët, të cilët ishin evoluar mirë 400,000 vjet më parë.

Lloji ynë, Homo sapiens, besohet të ketë evoluar në Afrikë rreth 400,000 vjet më parë. Ne u vendosëm në Evropë 42,000 vjet më parë, duke bashkëjetuar shkurtimisht me Neandertalët përpara se ata të zhdukeshin rreth 40,000 vjet më parë./Alsat.mk