Pa përgjegjësi individuale, s’ka përparim në gjyqësor

Besimi i qytetarëve në gjyqësor është vetëm dy për qind dhe mund të zhduket plotësisht pas skandalit të fundit me gjykatësin suprem Georgiev, i cili përfundoi në paraburgim për ryshfet, nëse nuk ndërmerren hapa thelbësorë për rifreskim të personelit në gjykata dhe në prokurori

Vetëm dy për qind e qytetarëve kanë besim në gjyqësor, sipas sondazhit të fundit të Institutit Republikan Ndërkombëtar (IRI), i publikuar këto ditë, para megaskandalit me gjykatësin suprem Naqe Georgiev, i cili përfundoi në paraburgim javën e kaluar, duke u kapur në flagrancë me një ryshfet prej 10 mijë eurosh për të ndikuar në një vendim gjykate. Bashkëpunëtori i tij Ixhet Memeti nga Këshilli i Prokurorëve Publikë, nga ana tjetër, ka marrë masa sigurie. Besimi në gjyqësor, vitin e kaluar ishte 4 për qind, më pas në vjeshtë ra vetëm në 1 për qind, ndërkohë që u rrit në 2 për qind, por pyetja është nëse ka kushte që të vazhdojë të rritet.
Besimi i qytetarëve në gjyqësor është vetëm dy për qind dhe mund të zhduket plotësisht pas skandalit të fundit me gjykatësin suprem Georgiev, i cili përfundoi në paraburgim për ryshfet, nëse nuk ndërmerren hapa thelbësorë për rifreskim të personelit në gjykata dhe në prokurori.
Vetëm dy për qind e qytetarëve kanë besim në gjyqësor, sipas sondazhit të fundit të Institutit Republikan Ndërkombëtar (IRI), i publikuar këto ditë, para megaskandalit me gjykatësin suprem Naqe Georgiev, i cili përfundoi në paraburgim javën e kaluar duke u kapur në flagrancë me një ryshfet prej 10 mijë eurosh për të ndikuar në një vendim gjykate. Bashkëpunëtori i tij Ixhet Memeti nga Këshilli i Prokurorëve Publikë, nga ana tjetër, janë marrë masa sigurie.

Sipas Darko Avramovskit nga Koalicioni “Të gjithë për një proces të drejtë”, duhet parë nëse dhe si do të ndikojnë zhvillimet e fundit me Georgievin dhe Memetin, besimi në gjyqësor, por është e qartë se ai nuk do të kthehet vetvetiu. “Hapat sistematikë dhe afatgjatë janë të nevojshëm për përmirësimin e situatës në përgjithësi. Duhet të sigurohen kushte më të mira për gjenerimin e kuadrove të reja në gjyqësor, jo vetëm për gjyqtarët dhe prokurorët publikë, por edhe për administratën gjyqësore, avokatët, për të gjithë pjesëmarrësit në procese. Duhet të punohet në ngritjen e kapaciteteve të vetë Këshillit Gjyqësor”, thotë Avramovski.

Tashmë janë paralajmëruar ndryshime sistematike në këtë fushë, gjegjësisht pritet që qeveria e ardhshme e udhëhequr nga VMRO-DPMNE të fillojë me zbatimin e reformave nga programi i tyre parazgjedhor, i cili ndër të tjera parasheh edhe shpërbërjen e përbërjes aktuale të Këshillit Gjyqësor.

Këshilli Gjyqësor, sipas VMRO-së ka humbur besueshmërinë e qytetarëve. Qeveria e ardhshme njoftoi ndryshime kushtetuese dhe ligjore për të futur “kritere strikte dhe objektivisht të matshme që duhet të plotësojnë anëtarët e Këshillit që vijnë me propozimin e Kuvendit dhe Presidentit të Shtetit”, një procedurë e përcaktuar qartë për zgjedhjen dhe shkarkimin të kryetarit të Këshillit Gjyqësor, si dhe shpjegimin e detyrueshëm të vendimeve të Këshillit Gjyqësor.

Avramovski thotë se për suksesin dhe përparimin e gjyqësorit nuk është vendimtar vetëm vullneti politik, siç mendohet, por edhe vetë njerëzit në gjyqësor, të cilët më pas duhet t’i zbatojnë ligjet e miratuara. “Nuk ka të bëjë vetëm me vullnetin politik. Këtu edhe nëse ka, amendamente të reja kushtetuese, ligje të reja do të kalojnë, por a do të zbatohen? Kemi bërë shumë ndryshime dhe reforma në terren deri më tani, por zbatimi në praktikë mbetet gjithmonë me të njëjtët njerëz. Çfarëdo ligji të miratohet, duhet staf për t’i zbatuar dhe kjo nuk mund të bëhet pa pushim me të njëjtët njerëz. Është koha të mendohet për përgjegjësinë individuale, jo vetëm në kuptimin kriminal të përcaktimit nëse dikush ka kryer një krim, por edhe në aspektin e efikasitetit, llogaridhënies, cilësisë në punë. Çdo palë e interesuar duhet të ketë përgjegjësi në nivel individual. Ajo vetëdije duhet të zhvillohet, përndryshe nuk do të ketë përparim”, thotë Avramovski.

Ai shton se publiku dhe qytetarët nuk mund të presin që gjërat në gjyqësor mund të përmirësohen papritur.

Sipas tij, nuk është e mundur të bësh një prerje, të shkurtosh situatën dhe të presësh që tani e tutje të jetë më mirë. “Duhet të bëhet gradualisht, por me siguri. Dihet se çfarë mund të ofrojnë pushteti legjislativ dhe ekzekutiv dhe cila është detyra e pushtetit gjyqësor. Politika, pra ligjvënësi duhet të sigurojë që profesionistët e vërtetë të hyjnë në Këshillin Gjyqësor, të sigurojë që gjyqtarët në zgjedhje të zgjedhin ata gjyqtarë që kanë zhvilluar përgjegjësi individuale. Politikanët le të ndërmarrin një hap të tillë, le të dërgojnë në Këshillin Gjyqësor dhe Këshillin e Prokurorëve Publikë persona përgjegjës që nuk kanë nevojë për ligj që t’i detyrojë të arsyetojnë vendimet e tyre. Të gjithë le të pyesin veten pse gjyqtarët cilësorë dhe të mirë nuk duan të marrin pjesë në zgjedhjet për anëtarë të Këshillit, cili është problemi në atë organ? Le t’u sigurohen kushte për vetëorganizim për të zgjedhur anëtarë të mirë, sepse janë ata anëtarët që e ndërtojnë ligjin me veprimet dhe vendimet e tyre në Këshill. Më në fund është koha për përgjegjësi individuale”, shprehet Avramovski.

Sipas anketës së IRI-së, 60 për qind e lartë kanë mosbesim të plotë në gjyqësor dhe 21 për qind mosbesim të pjesshëm, domethënë mbi dy të tretat e të anketuarve nuk besojnë në vendimet e gjyqtarëve. 15 për qind kanë besim të pjesshëm dhe vetëm dy për qind kanë besim të plotë.

Gjykatësi suprem Naqe Georgiev javën e kaluar përfundoi në paraburgim, pasi policia e kapi në flagrancë teksa i merrte 10 mijë euro për të ndikuar në një procedurë në të cilën akuzohet ish-kryetari i Novosellës, Boro Stojçev. Sipas avokatit të tij, ai po mbrohet duke qëndruar në heshtje dhe pretendon se ishte rast i montuar. Anëtari i Këshillit të Prokurorëve Publikë, Ixhet Memeti, ish-Avokat i Popullit për dy mandate, dyshohet për veprën si bashkëpunëtor i gjykatësit Georgiev. I është konfiskuar pasaporta dhe duhet të paraqitet në gjykatë. Prokuroria njoftoi se ata akuzohen për veprën e marrjes së shpërblimit për ndikim të paligjshëm nga neni 359 i Kodit Penal, për të cilin parashikohet dënim me burg nga një deri në dhjetë vjet. (koha.mk)