Analizë: Ku do të gjenden 300 milionë euro në rebalanc?

Ministritë, agjencitë shtetërore dhe shfrytëzuesit e tjerë buxhetorë tashmë kanë nisur dërgimin e dokumentacionit financiar në Ministrinë e Financave, ku po përgatitet rebalanci i buxhetit, përcjell FLAKA.

Po bëhen përllogaritjet përfundimtare se nga duhet shkurtuar dhe në cilat institucione duhet të shtohen paratë deri në fund të vitit. Vlerësimet thonë se nga plani fillestar buxhetor duhet të rishpërndahen rreth 300 milionë euro.

Ekonomisti Abil Baush thotë se ky rebalanc është më se i nevojshëm për qeverinë e re, sepse duhet bërë një seksion tërthor dhe të përcaktohen projektet prioritare për momentin.

“Jam i habitur që tashmë po bëhen investime në pushtetet vendore. Asnjëherë nuk kemi arritur të bëjmë ndonjë reformë të madhe, që ato komuna t’i bëjmë vetë-mbështetëse. Dhe pastaj ata duhet të krijojnë kthime për veten e tyre që të mund të punojnë, ne nuk arritëm ta bëjmë këtë. E kuptoj investimin në komuna që nuk janë të zhvilluara, por si mund t’u jepet të gjitha bashkive”, thotë Abil Baush, ekonomist.

Vetëm paratë shtetërore të shpenzuara në mënyrë efikase mund të ofrojnë përfitime për shtetin. Profesori universitar Borçe Trenovski thotë se është e nevojshme të bëhet një ndryshim i plotë në planin e shpenzimeve dhe jo vetëm për këtë vit, por edhe për një periudhë afatmesme. Paratë e njerëzve duhet të investohen në shtyllat e shtetit.

“Në shëndetësi, i njëjti prodhim që kemi tani mund të bëhet me 27 për qind më pak shpenzime. Në arsim, ne mund të reduktojmë shpenzimet me 25 për qind dhe të prodhojmë të njëjtin prodhim. Me investime kapitale është edhe më dramatike. Ne mund të kursejmë gjysmën e atyre mjeteve”, thotë profesori universitar Borçe Trenovski.

Informacionet thonë se vrima në buxhet arrin në 350 milionë euro, pra mungojnë aq para për t’u shpenzuar për projektet që janë planifikuar për këtë vit. Një pjesë e këtyre fondeve duhet të sigurohet nga huamarrjet e reja dhe një pjesë nga ristrukturimi i parave.

Ajo që dihet tani për tani është se me ristrukturimin e thesarit të shtetit duhet të sigurohen rreth 100 milionë euro për projekte në nivel lokal, të cilat do të financohen me para nga buxheti qendror. Gjithashtu duhet të sigurohen para për rritjen e paralajmëruar të pensioneve, por deri në fund të vitit do të nevojiten para për funksionimin normal të ministrive të reja. Më së shumti do të goditet zëri i buxhetit “transferta të ndryshme”, nga të cilat do të merren më së shumti para, që ishte parashikuar në buxhetin e vitit 2024. Dhe do të goditen edhe investimet kapitale që nuk kanë filluar ose po zhvillohen me dinamikë të dobët.

Ky rebalanc duhet të përfundojë dhe të votohet në Kuvend jo më vonë se java e parë e gushtit. FLAKA