Ligji për Inspektoratin për Përdorimin e Gjuhëve: Të dy palët kanë argumente!

Në seancën e fundit të Kuvendit u diskutua projekti për ndryshimet në Ligjin për Inspektoratin për Përdorimin e Gjuhëve, me iniciativë nga koordinatori i grupit parlamentar të VLEN-it, Bekim Qoku. Ai bëri thirrje për votim urgjent të ndryshimeve ligjore që synojnë zgjidhjen e krizës së pagave të punonjësve të Inspektoratit, të cilët prej pesë muajsh nuk i kanë marrë pagat.

Sipas Qokut, ndryshimet ligjore parashohin që Inspektorati të kalojë nën juridiksionin e Ministrisë së Drejtësisë dhe të fuqizohet me kompetenca të reja, përfshirë të drejtën për vendosjen e gjobave, që aktualisht nuk i ka. Ai theksoi se ky ndryshim është pjesë e riorganizimit administrativ të miratuar më parë dhe kërkoi bashkëpunim për miratimin sa më të shpejtë të ligjit.

Megjithatë, reagimet nga BDI-ja janë të ashpra dhe kritikojnë këtë iniciativë si një tentativë për eliminimin e pavarësisë së Inspektoratit dhe për shuarjen e statusit të tij si person juridik. Nga kjo parti e përfaqësuesve shqiptarë u tha se ndryshimet përbëjnë një “turp institucional” dhe janë pjesë e “pazareve politike” që cenojnë pozicionin kushtetues të gjuhës shqipe si gjuhë zyrtare dhe identitet kombëtar.

BDI e cilësoi këtë si një përpjekje për të vendosur Inspektoratin nën kontroll të Ministrisë së Drejtësisë dhe për ta shuar institucionin që mbron përdorimin e gjuhës shqipe, duke përdorur si mjet shantazhin ndaj punonjësve që kanë pagat e bllokuara.

Ekspertët vlerësojnë se miratimi i ligjit duhet të bëhet në mënyrë transparente dhe me garanci për ruajtjen e pavarësisë së Inspektoratit, duke shmangur konfliktet politike dhe duke siguruar funksionimin e tij efektiv.

Kjo situatë thekson tensionet politike dhe institucionale mbi çështjet e gjuhës dhe barazisë etnike në vend, ndërkohë që problemi i pagave të punonjësve mbetet urgjent për t’u zgjidhur.

Të dy palët kanë argumente që duhet të dëgjohen dhe të trajtohen me kujdes.

Bekim Qoku dhe VLEN-i kërkojnë miratimin e ndryshimeve ligjore duke argumentuar se:

• Inspektorati do të integrohet në Ministrinë e Drejtësisë, duke marrë kompetenca më të mëdha, si e drejta për vendosjen e gjobave.
• Kjo ndryshim është pjesë e riorganizimit administrativ të miratuar më parë me konsensus parlamentar (përfshirë edhe BDI-në).
• Qëllimi është të zgjidhet problemi i pagave të punonjësve që kanë ngecur për pesë muaj.
• Apelojnë për bashkëpunim dhe votim urgjent për të shmangur penalizimin e punonjësve.

BDI dhe përfaqësuesit e saj reagojnë me kritikë të ashpër:

• E konsiderojnë këtë një “turp institucional” dhe përpjekje për “shantazh institucional”.
• Denoncojnë përpjekjen për të eleminuar pavarësinë institucionale të Inspektoratit dhe për ta vënë nën kontroll të Ministrit të Drejtësisë.
• Vlerësojnë që kjo nënçmon dhe cënon gjuhën shqipe si gjuhë zyrtare dhe si të drejtë kushtetuese.
• E cilësojnë këtë hap si pjesë të pazareve politike që e dobësojnë pozicionin kushtetues të gjuhës shqipe.

Nga aspekti ligjor dhe administrativ:

• Integrimi i Inspektoratit në Ministrinë e Drejtësisë mund të jetë pjesë e një procesi më të gjerë të riorganizimit administrativ, që synon efikasitet më të madh dhe harmonizim të funksioneve.
• Miratimi i këtij ndryshimi kërkon konsensus parlamentar dhe duhet të sigurojë që nuk komprometon statusin juridik dhe pavarësinë e Inspektoratit, në mënyrë që të mos cënohet funksionimi i tij dhe mbrojtja e të drejtave gjuhësore.

1. Nga aspekti politik dhe i përfaqësimit të komuniteteve:
   • BDI, si përfaqësues i komunitetit shqiptar, ka shqetësime legjitime për ruajtjen e statusit kushtetues të gjuhës shqipe dhe pavarësinë e institucionit.
   • Çdo ndryshim që perceptohet si kontroll nga një ministri me përfaqësim tjetër etnik mund të jetë problematik në aspektin e marrëdhënieve ndër-etnike dhe stabilitetit politik.
2. Nga aspekti social dhe i të drejtave:
   • Ngarkimi me probleme financiare (si pagesa e pagave) është një çështje urgjente që duhet zgjidhur pa vonesa.
   • Rëndësi ka të ruhet besimi te institucionet që mbrojnë të drejtat gjuhësore dhe të sigurohet funksionimi i tyre i pavarur dhe efektiv. Flaka Media