Flaka analizon: Procedura e konfiskimit të provave materiale në Maqedoninë e Veriut

Rasti i tentimit për konfiskimin e telefonëve celular të gazetarit Nevrij Ademi nga Policia e Tetovës rikthen në fokus procedurën ligjore të konfiskimit të provave materiale në Maqedoninë e Veriut. Sipas ekspertëve të konsultuar nga Flaka Media, ky proces është i rregulluar qartë në Ligjin për Procedurën Penale dhe në ligje të posaçme për policinë dhe gjykatat.

1. Roli i prokurorit dhe gjykatës
Konfiskimi i provave materiale zakonisht bëhet me urdhër të prokurorit. Prokurori ka kompetencë të japë urdhër për konfiskimin e çdo objekti, dokumenti, pajisjeje apo sendi tjetër që lidhet me një krim ose veprimtari të paligjshme.

Në rastet kur konfiskimi kërkon hyrje në pronë private, ligji kërkon miratimin e gjykatës për të garantuar respektimin e të drejtave të personit dhe shmangien e shkeljes së pronësisë. Pra, rruga standarde është: prokurori kërkon konfiskimin → gjykata miraton urdhrin (nëse është e nevojshme) → policia ekzekuton konfiskimin. Në raste emergjente, konfiskimi mund të bëhet menjëherë, por gjithmonë njoftohet më pas prokurori dhe gjykata për validim.

2. Identifikimi dhe sekuestrimi i provave
Provat materiale përfshijnë çdo send që mund të shërbejë për zbulimin e së vërtetës në procedurë penale, përfshirë armë, dokumente, para, pajisje elektronike, sende personale etj. Policia, prokuroria ose organet hetimore i evidentojnë këto sende gjatë hetimeve.

Sekuestrimi i përkohshëm ndodh gjatë kontrollit, bastisjes ose ndalimit. Çdo konfiskim shoqërohet me procesverbal, ku përshkruhet gjendja e sendit, nga kush është marrë dhe çdo detaj tjetër relevant. Personi nga i cili merret objekti ka të drejtë të marrë kopje të procesverbalit.

3. Menaxhimi i provave
Provat e sekuestruara ruhen në institucionet kompetente: në polici, gjykatë, laboratorë kriminalistikë, ose në Drejtorinë e të Ardhurave Publike për para ose mallra me vlerë. Në rastin e mallrave të prishshme ose me vlerë tregtare të lartë, gjykata mund të vendosë shitjen e tyre të menjëhershme dhe mjetet e fituara ruhen si provë.

4. Konfiskimi përfundimtar dhe të drejtat e individit
Vendimi për konfiskimin përfundimtar jepet vetëm nga gjykata. Provat mund të konfiskohen përfundimisht nëse përdoren për kryerjen e veprës penale, për përgatitjen ose lehtësimin e saj, ose janë fituar në mënyrë të paligjshme. Gjykata gjithashtu vendos për asgjësimin e sendeve të ndaluara, kalimin e tyre në pronësi të shtetit, ose kthimin tek pronari ligjor.

Personi nga i cili konfiskohen provat ka të drejtë të paraqesë ankesë pranë gjykatës për mënyrën ose arsyen e konfiskimit, dhe Gjykata e Apelit mund ta shqyrtojë vendimin.

5. Përfundim
Në Maqedoninë e Veriut, procedura e konfiskimit të provave materiale synon të balancojë nevojën për hetim penal me respektimin e të drejtave të individit. Policia dhe prokuroria kryejnë sekuestrimin e provave, ndërsa gjykata vendos për konfiskimin përfundimtar. Rasti i tentimit për konfiskimin e telefonëve të gazetarit Ademi është një shembull i qartë i rëndësisë së respektimit të këtyre procedurave ligjore për të garantuar transparencë dhe ligjshmëri.