Burgjet po i shndërron në kinema – Holanda ka 40 për qind më pak të burgosur se para njëzet vjetëve

Nëse jetoni në Holandë dhe dëshironi të shkoni në kinema, ndodh që filmin e preferuar ta shikoni në godinën e burgut. Më shumë se 20 burgje janë mbyllur në dekadën e fundit dhe disa prej tyre po shfrytëzohet për qëllime të reja.

Në Holandë, numri i të burgosurve është ulur me më shumë se 40 për qind në 20 vitet e fundit, shkruan theguardian.

Rënia e numrit të të burgosurve nuk është në fakt rezultat i politikave të fundit.

Pjesa më e madhe e kësaj është për shkak të ndryshimeve në krimet e raportuara dhe natyrës së krimeve. Ashtu si në shumë vende të tjera perëndimore, numri i krimeve të dhunshme ka rënë ndjeshëm në dekadat e fundit në Holandë.

Kjo nuk do të thotë domosdoshmërisht më pak krim në përgjithësi, tha kriminologu holandez, Francis Peix, profesor në Universitetin e Portsmouth që ka studiuar arsyet e zbrazjes së burgjeve holandeze.

“Ka më pak krime konvencionale, të dhunshme, siç është vrasja. Nga ana tjetër, shumë krime konvencionale janë zhvendosur në internet dhe janë më pak të dukshme. Dhe është shumë e mundur që ka një lloj krimi të organizuar që mezi është i dukshëm për ne. Por, gjithnjë e më pak raste të rënda vijnë në polici dhe gjykata”.

Dhe kështu gjithnjë e më pak njerëz përfundojnë në burg.

Por, ndërsa holandezët nuk kanë një model politikash që bota ta kopjojë, qëndrimi i përgjithshëm holandez ndaj burgjeve mund të jetë udhëzues.

Sipas Peix, holandezët janë shumë më të vetëdijshëm se të qenit në burg bën më shumë dëm sesa mirë.

Shoqëria mund të heqë qafe një kriminel për një kohë, por në shumë raste kriminelët thjesht vazhdojnë aktivitetet e tyre pasi të dalin nga burgu.

Ata mund të bëhen më të pamëshirshëm, për shkak të klimës së dhunshme të burgut në të cilën duhej të mbijetonin. Dhe ata mund të kenë një rrjet më të gjerë kriminal që e kanë ndërtuar pas hekurave.

Për shkak të ndëshkimeve të mëdha gjatë pushtimit nazist në Luftën e Dytë Botërore, në Holandë ekziston një kulturë për të mos shqiptuar dënime me burgim të gjatë. Në Britani të Madhe, gjithashtu edhe në SHBA, kultura është e ndryshme: shumë politikanë britanikë dhe amerikanë favorizojnë dënime më të ashpra për ta paraqitur veten si udhëheqës të fortë.

Megjithatë, gjithnjë e më shumë politikanë – shpesh nga e djathta – në Holandë po e bëjnë këtë tani.

Nuk është e pazakontë që gjykatësit britanikë të japin atë që për holandezët duket se janë dënime relativisht të gjata për kundërvajtje.

Gjyqtarët holandezë kanë shumë më tepër gjasa të urdhërojnë shërbimin në komunitet ose lirimin me kusht në raste të ngjashme.

Hulumtimet tregojnë se kjo jo vetëm që është më e lirë, por edhe zvogëlon gjasat për të përsëritur veprën penale.

Edhe në rastet kur shqiptohen dënime me burg, kohëzgjatja e dënimeve për vepra më të lehta si vjedhja është ulur ndjeshëm gjatë dekadës së fundit, megjithëse kohëzgjatja e dënimeve për krime të dhunshme dhe seksuale është rritur.

Ky qëndrim i gjyqtarëve holandezë nuk është arsyeja e rënies së fundit të numrit të të burgosurve. Por, Holanda ka pasur vazhdimisht një përqindje më të ulët të njerëzve në burg sesa vende si Anglia dhe Uellsi, dhe veçanërisht SHBA-ja.

Dënimet e gjata bëjnë presion të madh në sistemin e burgjeve. Dhe, duke pasur parasysh kostot marramendëse, nëse këto para do të shpenzoheshin për parandalimin, mund të financoheshin disa gjëra të mrekullueshme.

Në çdo rast, Holanda ka të paktën një mesazh shprese për vendet e tjera: domosdoshmërisht është e vërtetë që shoqëria bëhet më pak e sigurt me më pak njerëz në burg.

Pavarësisht zbrazjes së burgjeve, holandezët ende mund të ecin në rrugë të sigurt gjatë natës, veçanërisht në krahasim me, të themi, Britaninë, ku numri i incidenteve dhe shqetësimet për krimin janë më të larta.